Özsaygı, kendiniz hakkında düşünme ve hissetme biçiminizdir. Özgüveninizi, mutluluğunuzu ve refahınızı etkiler. Sağlıklı bir özsaygıya sahip olmak, kendinize değer verdiğiniz, kendinize saygı duyduğunuz ve kendinizi olduğunuz gibi kabul ettiğiniz anlamına gelir. Düşük benlik saygısına sahip olmak ise kendinizden şüphe ettiğiniz, kendinizi eleştirdiğiniz ve sevgi ve mutluluğa layık olmadığınızı hissettiğiniz anlamına gelir.
Bu yazıda, Vibe to BE metodu ile özsaygıyı tanımlayarak onun gücünü keşfedeceğiz.
Hazırsan başlayalım!
Özsaygı Nedir ve Neden Önemlidir?
Özsaygı, değerinize ilişkin genel değerlendirmenizi yansıtır. İnançlarınızdan, tutumlarınızdan, deneyimlerinizden ve ilişkilerinizden etkilenir. Doğuştan sahip olduğunuz sabit bir özellik değildir, zaman içinde geliştirebileceğiniz dinamik ve değişken bir durumdur.
Sağlıklı bir özsaygıya sahip kişiler aşağıdaki özelliklere sahiptir:
- Kendine değer verir ve saygı duyar.
- Kendini güçlü ve zayıf yönleri ile kabul eder.
- Yeteneklerine inanır.
- Kendine ve sezgilerine güvenir.
- Kendini yetkin hisseder.
- Olumlu bir bakış açısına ve tutuma sahiptir.
- Eylemleri için sorumluluk alır ve hatalarından ders çıkarır.
- Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirler ve bunların peşinden gider.
- Başkalarına saygı gösterir ve onları takdir eder.
- Sağlıklı ve tatmin edici ilişkilere sahiptir.
- Zorluklar ve güçlüklerle etkili bir şekilde başa çıkar.
Özsaygının Yardımcısı: Farkındalık
Farkındalık, şimdiki ana odaklanma pratiğidir. Düşüncelerinizin, duygularınızın, hislerinizin ve eylemlerinizin farkında olmak ve bunları iyi ya da kötü olarak yargılamamaktır. Şimdiki anda her ne oluyorsa, onu değiştirmeye veya ondan kaçınmaya çalışmadan açık olmak ve kabul etmektir.
Farkındalık pratikleri ile;
- Düşüncelerinizi merak ve nezaketle gözlemleyerek, çarpıtılmış, gerçekçi olmayan veya yararsız olduklarında fark edebilirsiniz. Ardından, özsaygınızı destekleyen daha olumlu, gerçekçi ve yararlı düşüncelerle değiştirebilirsiniz.
- Duygularınıza merak ve nezaketle dikkat ederek, onları bastırmadan veya abartmadan kabul edebilir ve onaylayabilirsiniz. Daha sonra minnettarlık, şefkat ve neşe gibi özsaygınızı artıran daha olumlu duygular geliştirebilirsiniz.
- Farkındalık, ilişkilerinizi ve sosyal becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olur. Merak ve nezaketle başkalarına karşı hazır ve dikkatli olarak daha etkili iletişim kurabilir, daha aktif dinleyebilir ve daha derin empati kurabilirsiniz. Kendinizi onlarla kıyaslamadan veya onlarla rekabet etmeden başkalarına saygı duyabilir ve onları takdir edebilirsiniz. Sosyal güveninizi ve memnuniyetinizi artırarak özsaygınızı geliştirir.
- Farkındalık, hedeflerinize ulaşmanıza ve başarılarınızı kutlamanıza yardımcı olur.
- Merak ve nezaketle eylemlerinize odaklanarak daha üretken, yaratıcı ve esnek olabilirsiniz. Değerlerinize ve ilgi alanlarınıza uygun gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirleyin. Daha sonra başarılarınızı kutlayabilir ve çok sert veya çok kayıtsız olmadan hatalarınızdan ders çıkarabilirsiniz. Bu, yetkinlik ve başarı hissinizi artırarak özsaygınızı geliştirir.
Bonus: Günlük Yaşamınızda Özsaygınızı İyileştirecek Farkındalık Pratikleri
Farkındalık sadece meditasyon seansında yapılan bir pratik değildir. Farkındalığı günlük
hayatınızda, her an ve her aktivitede uygulayabilirsiniz.
İşte günlük yaşamınızda farkındalığınızı nasıl iyileştirileceğine dair bazı ipuçları:
- Güne bilinçli bir niyetle başlayın: Yataktan kalkmadan önce birkaç dakikanızı ayırarak o gün için farkındalıklı bir niyet belirleyin. “Bugün yaptığım her şeyde hazır ve dikkatli olacağım” veya “Bugün kendime ve başkalarına karşı nazik ve şefkatli olacağım” gibidir. Bu, güne olumlu ve dikkatli bir tutumla başlamanıza yardımcı olacaktır.
- Nefesinize dikkat edin: Nefesiniz her zaman yanınızdadır ve dikkatiniz için harika bir
çapadır. Bunalmış hissettiğinizde dikkatinizi nefesinize verin. Bedeninize girip çıkarken nasıl hissettirdiğine dikkat edin. Zihninizi ve bedeninizi sakinleştirmek için nefeslerinizi saymak veya belirli bir ritmi takip etmek gibi basit bir nefes tekniği de kullanabilirsiniz. - Her seferinde tek bir şey yapın: Çoklu görevler verimli görünse de odaklanmanızı ve üretkenliğinizi azaltır. Tam olarak mevcut olmanızı ve ne yaptığınızın farkında olmanızı da engeller. Her seferinde tek bir şey yapmaya çalışın ve tüm dikkatinizi ona verin. İster çalışıyor, ister ders çalışıyor, ister yemek yiyor veya temizlik yapıyor olun, elinizdeki işe odaklanın ve ilgili ayrıntıları ve hisleri fark edin.
- Duygularınıza karşı dikkatli olun: Duygularınız, deneyimlerinize verdiğiniz doğal ve geçerli tepkilerdir. Gün boyunca duygularınıza dikkat etmeye çalışın. Örneğin, mutlu, üzgün, kızgın veya endişeli hissettiğinizde, duygularınızı yargılamadan veya değiştirmeye çalışmadan kabul edin ve onaylayın. Onu neyin tetiklediğini ve sizi nasıl etkilediğini anlamaya çalışın. Derin nefes alın ve vücudunuzu rahatlatarak düşüncelerinizi yeniden çevreleyin. Duygularınızı düzenlemek için farkındalığı da kullanabilirsiniz.
- Düşüncelerinize karşı dikkatli olun: Düşünceleriniz gerçek değildir. Zihninizde ortaya
çıkan ve kaybolan zihinsel olaylardır. Duygularınızı, davranışlarınızı ve öz saygınızı da etkileyebilirler. - Gün boyunca düşüncelerinize dikkat etmeye çalışın. Örneğin, kendiniz veya başkaları hakkında olumlu veya olumsuz bir düşünceniz olduğunda, inanmadan veya reddetmeden merak ve nezaketle gözlemleyin.Düşüncelerinizdeki kalıpları veya önyargıları tespit etmeye çalışın ve bunlara kanıtlarla veya alternatif bakış açılarıyla meydan okuyun.
- Başkalarına karşı dikkatli olun: Farkındalık, başkalarına karşı daha empatik, saygılı ve şefkatli olmanızı sağlayarak ilişkilerinizi ve sosyal becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olabilir. Gün boyunca başkalarına karşı dikkatli olmaya çalışın. Örneğin, biriyle konuşurken onu dikkatle dinleyin ve söylediklerine ilgi gösterin. Biriyle etkileşim halindeyken, beden diline ve yüz ifadelerine dikkat edin ve duygularını ve ihtiyaçlarını anlamaya çalışın. Biriyle birlikteyken, onun varlığı ve katkıları için takdir ve şükranlarınızı ifade edin.
Özsaygı Gelişimi için İpuçları
Aşağıda özsaygı gelişimi için yararlı olacağını düşündüğümüz ipuçlarını sıraladık:
- Minnettarlık pratiği yapın.
Minnettarlık, hayatınızın olumlu yönlerine odaklanmanıza ve sahip olduklarınızı takdir etmenize yardımcı olabilir. Özsaygınız geliştğinde stresiniz de azalır. Bir şükran günlüğü tutarak, başkalarına şükranlarınızı ifade ederek veya şükran meditasyonu yaparak şükran pratiği yapabilirsiniz.
- Merhamet pratiği yapın.
Şefkat, kendinize ve başkalarına karşı daha empatik, nazik ve destekleyici olmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca öfke, kızgınlık ve yargılamayı da azaltabilir. Sevgi meditasyonu yaparak, nezaket eylemleri gerçekleştirerek veya bir şefkat eğitim programına katılarak şefkat pratiği yapabilirsiniz.
- Neşe pratiği yapın.
Neşe, mutlu hissetmenize ve hayatınızdan memnun olmanıza yardımcı olur. Ayrıca enerjinizi, yaratıcılığınızı ve motivasyonunuzu da artırabilir. Hobiler, spor, müzik veya sanat gibi size neşe veren faaliyetlerde bulunarak neşe pratiği yapabilirsiniz. İçinde bulunduğunuz anın tadını çıkararak, başarılarınızı kutlayarak veya sevincinizi başkalarıyla paylaşarak da neşe pratiği yapabilirsiniz.
- İyimserlik pratiği yapın.
İyimserlik, geleceğe olumlu bakmanıza ve en iyi sonuçları beklemenize yardımcı olabilir. Özgüveninizi, dayanıklılığınızı ve problem çözme becerilerinizi artırabilir.
Olumsuz düşünce ve inançlarınıza meydan okuduğunuzda durumları olumlu bir şekilde değerlendirebilirsiniz. Aşağıdaki pratikler bu konuda size destek olacaktır:
- Dayanıklılık pratiği yapın.
Dayanıklılık, zorluklarla ve güçlüklerle başa çıkmanıza ve sıkıntılardan kurtulmanıza yardımcı olabilir. Özsaygınızı, öz yeterliliğinizi ve büyüme zihniyetinizi artar. Gerçekliği kabul ederek başarısızlıktan ders çıkararak destek arayarak veya başa çıkma becerileri geliştirerek dayanıklılık pratiği yapabilirsiniz.
Her gün farkındalık pratiği yaparak, öz saygınızı ve yaşam kalitenizi artıracak olumlu duygular ve tutumlar geliştirebilirsiniz. İçinde bulunduğunuz anın tadını daha iyi çıkarabilir ve geleceğe daha güvenle bakabilirsiniz.
Özsaygınızı Geliştirmek için Adım Atın
Günlük farkındalık uygulamalarımızla daha özgüvenli ve bilinçli bir siz olma yolculuğunuza adım atın. Özsaygı gelişim pratikleri ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bize ulaşmaktan çekinmeyin.